کتاب انسان در جستجوی معنا { دکتر ویکتور فرانکل}

ویکتور امیل فرانکل به آلمانی Viktor Frankl زادهٔ 26 مارس 1905 – درگذشتهٔ 2 سپتامبر 1997 روان‌پزشک و عصب‌شناس اتریشی و پدیدآورندهٔ معنادرمانی لوگوتِراپی بود معروف‌ترین کتاب او، انسان در جستجوی معنا، روایت تجربیات او در دوران فاجعه‌باری است که به‌عنوان یک یهودی در اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی حضور داشت و در خلال آن، او به اهمیت معنای زندگی برای انسان در سخت‌ترین شرایط می‌پردازد زندگی ویکتور فرانکل در 1905 در وین به‌دنیا آمد در دوران دبیرستان او مشتاقانه آرای فیلسوفان طبیعی را مطالعه می‌کرد و در سخنرانی‌های مربوط به روان‌شناسی عمومی شرکت می‌کرد در همین دوره او با روان‌کاوی آشنا شد 1 فرانکل در 16 سالگی مکاتباتش را با فروید آغاز کرد و یکی از دست‌نوشته‌هایش را در حیطهٔ روانکاوی برای او فرستاد که این دست‌نوشته سه سال بعد در نشریهٔ بین‌المللی روانکاوی چاپ شد 2 فرانکل یک سال بعد، فروید را ملاقات کرد اما به مرور زمان، گرایشهای نظری‌اش به آرای آلفرد آدلر نزدیک‌تر شده بود او در سال 1925 مقاله‌ای را در نشریهٔ بین‌المللی روانشناسی فردی منتشر کرد و در آن با تمرکز بر مفاهیم معنا و ارزش به بررسی تفاوت‌های فلسفه و روان‌شناسی پرداخت 1 بین سال‌های 1930 و 1938 فرانکل در بیمارستان روانی وین به عنوان رئیس بخش خودکشی زنان مشغول به کار شد و در سال 1938 که آلمان به اتریش حمله کرد، او به‌طور خصوصی کارش را به عنوان عصب‌شناس و روان‌پزشک شروع کرده بود 3 او در 1949 از دو دانشگاه وین و آدیتشنالی موفق به گرفتن درجهٔ دکترای اعصاب و روان شد در ضمن او از 120 دانشگاه در سراسر جهان دکترای افتخاری گرفت فرانکل به علت یهودی بودن در سال‌های 1942 تا 1945 به وسیله نازیها ابتدا در اردوگاه آشویتس و سپس در اردوگاه کار اجباری داخائو زندانی شد تجارب او در این اردوگاه‌ها موجب شد مکتب جدیدی را در روانشناسی بنیان‌گذاری کند که معنادرمانی یا لوگوتراپی نامیده می‌شود او پس از پایان جنگ جهانی دوم ریاست بخش اعصاب بیمارستانی در وین را به عهده گرفت و به مقام استادی دانشگاه در رشتهٔ عصب‌شناسی و روان‌پزشکی نایل آمد در سال‌های 1970 تا 1973 استاد دانشگاه بین‌اللملی سن دیگو بود و نظریه معنا درمانی‌اش در میان روان‌شناسان و روان‌پزشکان پیروان زیادی دارد مقبره ویکتور فرانکل در وین فرانکل در سپتامبر 1997 در سن 92 سالگی در وین درگذشت اردوگاه بیگاری فرانکل در جنگ جهانی دوم زمانی که یهودیان و کمونیست‌ها و همجنسگرایان توسط حکومت نازی در آلمان که اتریش نیز به آن الحاق شده بود روانهٔ ارودگاه‌های کار اجباری می‌شدند در سال‌های 1942 تا 1945 در آشویتس و داخائو زندانی بود نامزدش هرگز پیدا نشد و ظاهراً جزو قربانیان این اردوگاه‌ها بود ویکتور در کتاب خاطرات خود و در کتاب انسان در جستجوی معنا بارها تأکید می‌کند که بازنویسی کتاب لوگوتراپی انگیزه زنده ماندن او بود این کتاب را که در مورد نظریه اش دربارهٔ معناجویی و معنا درمانی بود در دستگیری وی در اردوگاه به همراه همه لباس‌هایش از او گرفتند او با این نظریه توانست خود را در بدترین شرایط اردوگاه حفظ کند و نجات یابد در واقع نظریه خود را خود تجربه کرد و می‌توان گفت که این نظریه از بوته آزمایش توسط خود او گذشته‌است هر چند خود او در کتاب انسان در جستجوی معنا می‌نویسد ما که از بخت خوب یا حسن اتفاق یا معجزه - یا هر آنچه که شما نامش می‌نهید- از این اردوگاه‌ها بازگشته‌ایم، خوب می‌دانیم که بهترین‌های ما برنگشتند 4 دیدگاه‌ها فرانکل اگزیستانسیالیست پیروان اصالت وجود، هستی‌گرا بود او واژه هستی نژندی 5 را در مورد اختلال عاطفی ابداع کرد و اختلال عاطفی را حاصل عدم توانایی فرد در یافتن معنا برای زندگی می‌دانست به نظر فرانکل آزادی به معنای رهایی از سه چیز است 1ـ غریزه‌ها 2ـ خوی‌ها و عادت‌ها 3ـ محیط 6 در زمینهٔ نظریه شخصیت فرانکل معتقد است، در آدمی انگیزه‌ای بنیادی وجود دارد و آن ارادهٔ معطوف به معنا 7 است 8 مکتب روان‌شناسی لوگوتراپی یا معنا درمانی که ویکتور فرانکل بنا نهاد امروز یکی از مکاتب مطرح روان‌شناسی در جهان است اختلاف دیدگاه فرانکل با دیگران اختلاف با فروید فروید روان نژندی را حاصل سرکوبی کشش‌های غریزی می‌داند که فراخود به خود و در نتیجه به نهاد تحمیل کرده‌است در حالی که فرانکل این را کافی نمی‌داند و تعارضات روانی را تنها دلیل روان‌نژندی نمی‌شمارد اختلاف با آدلر آلفرد آدلر روان‌نژندی را نتیجهٔ محدودیت من در برابر حس مسئولیت بیان می‌کند روان‌شناسی فردی آدلر از انگیزهٔ تلاش برای برتری سخن می‌گوید اما فرانکل انسان بودن را آگاه بودن و مسئول بودن و در جستجوی معنایی برای زندگی بودن می‌داند و در واقع دو مکتب فرویدی و آدلری را مکمل هم می‌شمارد اختلاف با رفتار درمان‌گران فرانکل اعتقاد دارد چون رفتار درمان‌گران آدمی را مانند حیوانان و به صورت ماشین فیزیولوژی تحلیل می‌کنند اختیار و انتخاب را در انسان نادیده می‌گیرند اما در لوگوتراپی به بعد معنوی انسان اهمیت داده می‌شود 9