درس سوم نهج البلاغه حجت الاسلام مهدوی ارفع

درس سوم مصلحت اندیشی؛ عقلانیت است یا ضعف؟ بارها و بارها در مسائل مختلف از جمله سیاسی و مدیریتی این جمله را حتی از برخی خوبان شنیده ام که ای بابا شما انقلابیها با چوب مصلحت،هر ضعف و کاستی و فساد و خرابی را توجیه می کنید چرا فلانی که مغز فتنه 88 و از سران اصلی آن بود، تا آخر عمرش رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود؟ چرا فلان ‌کس را از مسئولیت عزل نمی کنند با وجود اینکه عدم صلاحیتش اظهر من الشمس است؟ چرا حضرت آقا در فلان مساله قاطعیت نشان نداد و مماشات کرد؟ چرا وقتی هم که پاسخ می دهی متهم میشی که تا کی قراره عدالت و حق، قربانی این مصلحت اندیشی ها بشه و به چه قیمتی؟ بدتر از تحقیر مصلحت اندیشی، مظلوم و دست بسته دانستن مقام معظم رهبری است این نگرش به خیال آنکه با این تحلیل، رهبری عزیز را از تقصیر تبرئه می کند، در واقع ایشان را ناتوان و منفعل جلوه می دهد و لکن لایشعرون نهج البلاغه به ما می فهماند که مصلحت اندیشی اگر بجا و براساس درک درست شرایط و تسلط بر اصول و مبانی توحیدی و اسلامی باشد نه تنها عیب نیست؛ بلکه مایه فخر و مباهات است نه تنها انفعال و ضعف نیست؛ بلکه نوعی پیشدستی و چیره شدن بر تهدیدهاست در خطبه 3 نهج البلاعه حضرت در خصوص علت سکوت و عدم قیام و اقدام علیه سقیفه می فرمایند آگاه باشید به خدا سوگند فلانی جامه خلافت را بر تن کرد، در حالیکه می دانست جایگاه من نسبت به حکومت اسلامی، چون مِحوَر آسیاب است به آسیاب، که دور آن حرکت می کند پس من رِدای خلافت رها کرده و دامن جمع نموده از آن کناره گیری کردم و در این اندیشه بودم که آیا با دست خالی برای گرفتن حقِّ خود به پاخیزم؟ یا در این محیط خفقان زا و تاریکی که به وجود آوردند، صبر پیشه سازم؟ پس از ارزیابی درست صبر و بردباری را خِرَدمندانه تر دیدم پس صبرکردم در حالیکه گویا خار در چشم و استخوان درگلوی من مانده بود نمونه ای از برکات این مصلحت اندیشی خردمندانه را در خطبه 5 می بینیم آنجا که ابدسفیان پدر شیطان بزرگ با نیست سوءاستفاده از شرایط آشفته جامعه در همان روز تشکیل سقیفه با همراه کردن عباس عموی پیامبر صلی الله علیه و آله به درِ خانه امیرالمومنین علیه السلام آمده و با اظهار تعجب و دلسوزی از جفایی که در حق ح1رت شده اعلام می کند که شما قیام کن ما حمایتت می کنیم اما حصرت با درک توطئه ابوسفیان برلی متشنج کردن بیشتر اوضاع و ماهی گرفتن از آب گل آلود، دست رد بر سینه او زده و در عبارتی مملو از تیزهوشی و عقلانیت می فرمایند آن کس که میوه را کال و نارس بچیند، مانند کشاورزی است که در زمینِ شخصِ دیگری بکارد